Onderzoek eind 2016 door Arbo Unie onder 165 HR managers en adviseurs maakt duidelijk dat bedrijven de problematiek van medewerkers met een chronische ziekte kennen, maar daar nog geen adequaat beleid en begeleiding opgezet hebben. Vooral MKB worstelt met deze problematiek. Bij deze conclusies en een aantal bevindingen uit dit rapport.

Conclusies
Vrijwel alle bedrijven kennen de problematiek van chronisch zieke medewerkers. Kanker en andere chronische ziekten vragen toenemend serieuze aandacht van HR, leidinggevende, de bedrijfsarts en de medewerker zelf. Men erkent de noodzaak en er is groeiende behoefte om werk te maken van het onderwerp, maar slechts een op de 4/5 bedrijven voert hier beleid op. De helft laat het thema om diverse redenen nog links liggen.

Bij de meeste bedrijven is geen verantwoordelijkheidstoedeling of aanpakplan/sturing m.b.t. medewerkers die chronisch ziek zijn. Begeleiding wordt ad hoc georganiseerd, HR en leidinggevenden komen pas in actie bij een concrete situatie.

Door beperkte aandacht wordt de zieke medewerker zoveel mogelijk met rust gelaten. Dat hindert het zoeken/bouwen van volwaardig passend werk in combinatie met mogelijke medische interventies.

Omvang
Nu heeft 20% van de beroepsbevolking een chronische beperking t.g.v. kanker, long-, hart- of vaatziekte, diabetes of reuma. Richting 2030 loopt dat op naar 1 op 4. 9 op de 10 bedrijven heeft chronisch zieken in de organisatie. Bij 2/3 gaat het om minder dan 10.

Kennis van regelingen en subsidiemogelijkheden
Ruim een kwart van HR is niet goed op de hoogte van de wet- en regelgeving rond ziekte. 15% verwacht dat de bedrijfsarts hierover adviseert/informeert, 1 op 10 heeft behoefte aan meer informatie hierover.

40/50% kent een deel van de subsidiemogelijkheden en andere financiële regelingen niet: no-riskpolis, loondispensatie WAJONG, subsidie werkplekaanpassing of job-coaching, premiekorting speciale doelgroepen. 20% kent deze helemaal niet.

Ervaren beperkingen
Driekwart van de chronisch zieke medewerkers ervaart fysieke belemmeringen tijdens het werk, bijvoorbeeld door vermoeidheid (76%) . Ook problemen met wisselende belastbaarheid (70,2%) en een verminderd concentratievermogen (63%) worden genoemd.  Medewerkers voelen zich soms schuldig over hun eigen beperkingen. Verder spelen ‘het overschatten van de eigen mogelijkheden’ en ‘mentale belemmeringen, mensen hebben te veel aan hun hoofd om echt bezig te kunnen zijn met hun werk’.

Beleid?
Driekwart van de bedrijven heeft geen beleid hiervoor, de helft daarvan wil er wel mee aan de slag. De andere helft niet omdat het ‘over maatwerk gaat, prioriteiten elders liggen of er geen geld is of wordt vrijgemaakt’. De organisaties die wel beleid hebben vertalen dit vooral concreet naar ‘toepassing van de wet- en regelgeving’ (55%) en ‘stimulans tot participatie en re-integratie’ (53%).

Begeleiding?
Een op de vijf chronisch zieke medewerkers ervaart gebrek aan begrip en begeleiding door de leidinggevende. Bijna een op de vijf ervaart gebrek aan begeleiding vanuit de organisatie. Een kleine groep (6%) ondervindt tijdens het werk geen enkel probleem.

Rol van HR?
Bijna de helft van HR begeleidt de medewerkers met een chronische ziekte zelf bij re-integratie. Een groot deel gaat de dialoog met de medewerker aan (84%), past diens werkplek aan (77%) en informeert de collega’s over zijn situatie (47%).  Een deel besteedt deze activiteiten uit aan de leidinggevende (25%), de bedrijfsarts (10%) of regelt dit op een andere manier (18%).

De meeste HR (68%) ondersteunen zelf de leidinggevenden bij het omgaan met zieke collega’s. Een kleiner deel (14%) geeft aan dat de bedrijfsarts dit doet. 18% doet niets aan ondersteuning van leidinggevenden.

Bedrijfsarts
Driekwart zet de bedrijfsarts in bij de begeleiding van chronisch zieke medewerkers. Ruim de helft van HR heeft behoefte aan meer begeleiding van de chronisch zieke medewerker door een bedrijfsarts, psycholoog of coach.

Specifieke maatregelen
Ruim de helft biedt ondersteuning in de balans tussen werk en privé en biedt deskundige ondersteuning aan. Ongeveer een op de tien heeft een protocol voor omgang met zieke werknemers (9%) of heeft richtlijnen ontwikkeld voor effectieve communicatie op de werkvloer (10%). Opvallend: bijna de helft van de ondervraagden (45%) neemt geen maatregelen om uitval te voorkomen.